Regelgevend kader voor de aankoop van diensten voor Onderzoek en Ontwikkeling

De Europese kaderregeling inzake staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie (2014/C 198/01, 31-34) bepaalt onder welke voorwaarden de aankoop van diensten voor Onderzoek en Ontwikkeling (O&O) verenigbaar is met de interne markt.

Punt 33 van de kaderregeling bepaalt dat bij de aankoop van diensten voor O&O de Europese Commissie oordeelt dat er geen staatssteun wordt verleend aan ondernemingen wanneer de prijs die voor de betrokken diensten wordt betaald de marktwaarde van de voordelen die de inkopende overheid ontvangt en de risico’s die de deelnemende dienstverrichter neemt, volledig weergeeft, met name wanneer elk van de volgende voorwaarden is vervuld:

a. de selectieprocedure is openbaar, transparant en niet-discriminerend en gebaseerd op objectieve selectie- en gunningscriteria die vóór de biedprocedure zijn vastgesteld;

b. de voorgenomen contractuele regelingen met een beschrijving van alle rechten en verplichtingen van de partijen – ook wat betreft de intellectuele eigendomsrechten – worden vóór de biedprocedure beschikbaar gesteld aan alle geïnteresseerde bieders;

c. de inkoop levert geen van de deelnemende dienstverrichters een voorkeursbehandeling op bij de levering van commerciële volumes van de eindproducten of einddiensten aan een inkomende overheid in de betrokken lidstaat; en

d. een van de volgende voorwaarden is vervuld:

• alle resultaten die geen intellectuele eigendomsrechten opleveren worden breed verspreid zodat andere ondernemingen deze kunnen reproduceren en alle intellectuele eigendomsrechten worden volledig toegekend aan de inkopende overheid, of
• een dienstverrichter aan wie de resultaten intellectuele eigendomsrechten opleveren, is verplicht om de inkopende overheid onbeperkte kosteloze toegang te geven tot die resultaten en om derden toegang te geven op marktvoorwaarden, bijvoorbeeld via niet-exclusieve licenties.

Deze bepalingen gelden zowel voor de aankoop van O&O-diensten volgens het in de Europese kaderregeling beschreven precommercieel aankoopmodel [1], dat buiten de toepassing van de Wet op de Overheidsopdrachten (WOO) valt, als voor de aankoop van O&O-diensten onder de toepassing van de Wet op de Overheidsopdrachten.

Om als precommerciële aankoop beschouwd te worden, moeten de aanbestedende overheid en de opdrachtnemer de kosten en baten van de opdracht delen: m.a.w. de opdrachtnemer neemt een deel van de kosten van de O&O-diensten voor zich, maar ontvangt ook de intellectuele eigendomsrechten van de resultaten van de O&O-diensten, conform de voorwaarden vermeld in punt 33 van de kaderregeling. Deze uitzonderingsregeling is ingeschreven in artikel 32 van de Wet op de Overheidsopdrachten van 17 juni 2016.

Voor de aankoop van O&O-diensten binnen het toepassingskader van de Wet op de Overheidsopdrachten wordt vooral gebruikgemaakt van plaatsingsprocedures die interactie met de inschrijvers mogelijk maken zoals de mededingingsprocedure met onderhandelingen, de concurrentiegerichte dialoog of het innovatiepartnerschap.

[1] Mededeling van de Europese Commissie (COM(2007)799): ‘Pre-commercial Procurement (PCP): Driving Innovation to Ensure Sustainable High Quality Public Services in Europe’.